Truyện cổ Grimm

65: Trò và thầy

Ông Jan muốn cho con theo học nghề. Ông tới nhà thờ cầu khẩn. Người trông coi việc tế lễ của nhà thờ đứng sau bàn thờ, nghe tiếng cầu khẩn, ông ta liền nói nho nhỏ:

- Học nghề ăn trộm, học nghề ăn trộm.

Về nhà, ông Jan bảo con theo học nghề ăn trộm. Thế rồi hai bố con đi tìm thầy để học. Đi cả một ngày đường mới tới được cánh đồng hoang vắng kia, giữa rừng có một căn nhà nhỏ, một bà già đang ngồi trong nhà. Ông Jan cất tiếng hỏi:

- Xin bà chỉ cho biết nhà ông thầy dạy nghề ăn trộm ở đâu?

Bà già đáp:

- Học nghề ấy có thể học tại đây. Con tôi cũng là một người tài ba trong nghề ấy.

Ông Jan dặn con gắng theo học nghề mà thánh đã linh ứng.

Người thầy dạy nghề nói với ông Jan:

- Tôi sẽ dạy con ông thành nghề. Một năm sau mời ông lại đây, nếu ông nhận được ra con trai ông thì tôi không lấy tiền bạc, nếu không ông phải trả tôi 200 Thalơ.

Rồi ông bố quay trở về làng. Đứa con ở lại học nghề.

Thấm thoát đã một năm. Ông Jan lên đường, ông vừa đi vừa đăm chiêu suy nghĩ, tìm cách sao nhận được con mình. Trong lúc ông đang mải nghĩ thì một người tí hon đi tới và hỏi:

- Ông có việc chi mà đăm chiêu vậy?

Ông Jan đáp:

- Trời, cách đây một năm tôi có cho con trai đi học nghề ăn trộm, ông thầy dạy cháu có nói, sau một năm, nếu tôi nhận ra cháu thì không lấy tiền dạy, nếu không thì tôi phải trả 200 Thalơ. Tôi rất lo, không biết có nhận được ra cháu nữa không, nếu không thì gay lắm, lấy đâu ra tiền mà trả.

Người tí hon dặn ông mang theo bánh mì, tới nơi nên đứng bên cạnh lò sưởi. Người tí hon còn nói:

- Ở trên xà nhà có một cái vỏ, nếu con chim ở trong vỏ ngoái cổ ra ngoài thì chính nó là con trai ông.

Tới nhà ông thầy dạy nghề, ông Jan đặt mấy miếng bánh mì đen trước chiếc vỏ, con chim trong vỏ thò ngay đầu ra ngoài, ông Jan gọi ngay:

- Hello, con trai yêu quý, con ở trong đó à?

Con chim vỗ cánh mừng khi cha nhận được ra mình. Thầy dạy nghề bực mình nói:

- Chỉ có quỷ rỉ tai thì ông ta mới biết được.

Đứa con nói:

- Cha con ta về đi.

Rồi hai cha con lên đường về nhà. Dọc đường họ gặp một chiếc xe ngựa chạy ngang qua, đứa con nói:

- Con sẽ biến thành chó săn, bố đem bán đi sẽ có nhiều tiền tiêu.

Người bố vẫy tay gọi xe và nói:

- Này, ông có muốn mua chó không?

Người đánh xe hỏi:

- Thế bao nhiêu thì ông bán?

- Ba mươi Taler.

- Ái chà, thế thì đắt đấy chứ, thôi cũng được, đưa chó đây.

Người đánh xe cho chó vào trong xe và tiếp tục cuộc hành trình. Xe mới chạy được một thôi đường thì chó nhảy phốc ra khỏi xe lao thẳng vào rừng, chạy ngược lại chỗ người cha đang đứng.

Lại một lần khác, đúng hôm chợ phiên, người con nói với bố:

- Hôm nay con sẽ hóa thành ngựa, bố mang ngựa ra chợ bán, mua bán xong xuôi con lại hiện nguyên hình người.

Người bố dắt ngựa ra chợ bán. Ông tổ nghề trộm đi chợ, thấy ngựa đẹp liền mua và trả một trăm Taler.

Người mua dắt ngựa về nhà và nhốt ngựa vào chuồng. Thấy cô gái hầu đi ngang qua, ngựa nói:

- Mở cửa chuồng cho tôi, mở cửa chuồng cho tôi.

Cô gái lại mở cửa chuồng, ngựa biến ngay thành chim sẻ và bay vút qua nóc nhà. Chủ nhà cũng là tay phép thuật, liền biến ngay thành chim sẻ và bay đuổi theo. Một lát sau thì đuổi kịp. Hai con chim thách đố nhau. Ông tổ ăn trộm biến thành cá bơi dưới nước, học trò cũng biến luôn thành cá, hai bên lại thách đố nhau tiếp. Ông tổ ăn trộm biến thành gà trống, trò biến thành cáo và nhảy tới cắn đứt đôi cổ gà. Gà lăn ra chết thẳng cẳng và hãy còn nằm đó cho tới ngày nay.